Pierwszy dzień konferencji rozpoczął się uroczystym otwarciem, gdzie uczestników powitali m.in. prof. Tomasz Maliszewski, prezes ZUL Angelika Felska i inni organizatorzy. Uroczystego otwarcia dokonali dyrektor Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego Andrzej Rybus Tołłoczko oraz Teresa Szymańska Dyrektorka Biura Poselskiego Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Swoją obecnością zaszczycił nas Minister Nauki i Szkolnictw Wyższego Dariusz Wieczorek. Po koncercie Marii Radoszewskiej oraz wprowadzeniu w tematykę przez prof. Maliszewskiego, odbyła się pierwsza sesja plenarna na temat roli uniwersytetów ludowych w demokracji oraz dyskusja na temat polsko-niemieckiej współpracy. Kolejnym punktem była sesja poświęcona Ignacemu Solarzowi, jego spuściźnie oraz otwarcie wystawy z okazji 100-lecia Uniwersytetu Ludowego w Szycach. Wieczór zakończył się koncertem zespołu Tulia wraz z duetem Słowiańskie Echa i uroczystą kolacją, podczas której była okazja do rozmów o dalszej współpracy między uniwersytetami z Danii, Niemiec, Polski, Norwegii i Szwecji.
Szczególnym punktem pierwszego dnia była Debata Nestorów polskich uniwersytetów ludowych – moderatorzy Marek Byczkowski i prof. Tomasz Maliszewski poprowadzili rozmowy o kluczowych wyzwaniach stojących przed uniwersytetami ludowymi. Weterani tej edukacyjnej tradycji dzielili się doświadczeniami, które pomogą kształtować przyszłość uniwersytetów w zmieniającym się świecie.
Drugi dzień przyniósł międzynarodowe spojrzenie na edukację obywatelską. Poruszono rolę uniwersytetów ludowych w Skandynawii – głos zabrali m.in. Trond Insteboe z Norwegii oraz Lisbeth Trinskjær, przewodnicząca Duńskiego Stowarzyszenia Szkół Ludowych. Omówiono też wpływ uniwersytetów ludowych na rozwój społeczności w Szwecji i Ukrainie. Kolejne sesje zgłębiały pedagogikę Grundtviga oraz wyzwania edukacyjne w czasach zmian klimatycznych. Interaktywne debaty z użyciem grundtvigiańskich kart pobudziły uczestników do żywej dyskusji. 
Na zakończenie konferencji, zorganizowana sesja dobrych praktyk pokazała różnorodne doświadczenia polskich uniwersytetów ludowych – od metod „uczenia przez działanie” po integracyjną rolę muzyki.
Dziękujemy wszystkim za zaangażowanie i inspirujące rozmowy wszystkim słuchaczom oraz prelegentom. Kłaniamy się nisko współorganizatorom – Wydziałowi Nauk Humanistycznych i Społecznych Akademii Marynarki Wojennej w Gdyni, Uniwersytetowi Ludowemu w Lubmin, Ogólnopolskiej Sieci Uniwerystetów Ludowych oraz Wydziałowi Nauk Społecznych Uniwersytetu Szczecińskiego.
Konferencja pod patronatem Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego dofinasowana została w ramach Programu Współpracy Interreg VI A Meklemburgia-Pomorze Przednie/Brandenburgia/Polska
oraz ze środków rezerwy celowej budżetu państwa Pogramu Wspierania Rozwoju Uniwersytetów Ludowych na lata 2020-2030.
***
Die internationale Konferenz zum hundertsten Jahrestag der Gründung der Heimvolkshochschule Szyce (1924-2024) „Die Heimvolkshochschule als Schule für bewusste Bürgerschaft im deutsch-polnischen Grenzgebiet“ liegt hinter uns!
Der erste Tag der Konferenz begann mit der Eröffnungszeremonie, bei der die Teilnehmer u.a. von Dr. Beata Bugajska, Prof. Tomasz Maliszewski, der ZUL-Präsidentin Angelika Felska und anderen Organisatoren begrüßt wurden. Die Eröffnungszeremonie wurde vom Direktor des Nationalen Freiheitsinstituts – Zentrum für die Entwicklung der Zivilgesellschaft, Andrzej Rybus Tolloczko, und Teresa Szymańska, Direktorin des parlamentarischen Büros des Ministers für Wissenschaft und Hochschulbildung, abgehalten. Der Minister für Wissenschaft und Hochschulbildung, Dariusz Wieczorek, beehrte uns mit seiner Anwesenheit. Nach einem Konzert von Maria Radoszewska. und einer Einführung in das Thema durch Prof. Maliszewski fand die erste Plenarsitzung über die Rolle der Heimvolkshochschulen in der Demokratie und eine Diskussion über die deutsch-polnische Zusammenarbeit statt.
Es folgten eine Sitzung über Ignacy Solarz und sein Erbe sowie die Eröffnung einer Ausstellung zum 100-jährigen Bestehen der Heimvolkshochschule Szyce. Der Abend endete mit einem Konzert der Band Tulia mit Słowiańskie Echa Duo und einem Galadinner, bei dem die Gelegenheit bestand, über die weitere Zusammenarbeit zwischen Heimvolkshochschulen aus Dänemark, Deutschland, Polen, Norwegen und Schweden zu diskutieren.
Ein besonderer Höhepunkt des ersten Tages war die Nestorendebatte der polnischen Heimvolkshochschulen – die Moderatoren Marek Byczkowski und Prof. Tomasz Maliszewski leiteten die Diskussion über die wichtigsten Herausforderungen für die Heimvolkshochschulen. Veteranen dieser Bildungstradition tauschten Erfahrungen aus, die dazu beitragen werden, die Zukunft der Heimvolkshochschulen in einer sich verändernden Welt zu gestalten.
Der zweite Tag bot eine internationale Perspektive auf die politische Bildung. Die Rolle der Heimvolkshochschulen in Skandinavien wurde unter anderem von Trond Insteboe aus Norwegen und Lisbeth Trinskjær, der Präsidentin des dänischen Heimvolksschulverbandes, erörtert. Auch die Auswirkungen der Heimvolkshochschulen auf die Entwicklung der Gemeinschaften in Schweden und der Ukraine wurden erörtert. In den anschließenden Sitzungen wurden die Grundtvig-Pädagogik und die pädagogischen Herausforderungen in Zeiten des Klimawandels untersucht. Interaktive Debatten mit Hilfe von Grundtvig-Karten regten die Teilnehmer zu lebhaften Diskussionen an.
Zum Abschluss der Konferenz wurden in einer Good-Practice-Sitzung die vielfältigen Erfahrungen polnischer Heimvolkshochschulen vorgestellt – von „teaching by doing“-Methoden bis zur integrativen Rolle der Musik.
Wir möchten uns bei allen Zuhörern und Rednern für ihr Engagement und ihre anregenden Diskussionen bedanken. Wir verneigen uns vor den Mitveranstaltern – der Fakultät für Geistes- und Sozialwissenschaften der Marineakademie in Gdynia, der Heimvolkshochschule in Lubmin, dem Nationalen Netzwerk der Heimvolkshochschulen und der Fakultät für Sozialwissenschaften der Universität Szczecin.
Die Konferenz, die unter der Schirmherrschaft der Akademischen Vereinigung für Andragogik stattfand, wurde durch das Interreg VI A Programm Mecklenburg-Vorpommern/Brandenburg/Polen unterstützt.
und aus der Zweckrücklage des Landeshaushalts des Förderprogramms zur Entwicklung der Heimvolkshochschulen 2020-2030.
